Neden Analizi Nasıl Yapılır
Neden Analizi Çeşitleri
Neden analizi bir şeyin veya durumun altında yatan nedenlerin araştırılma sürecine verilen addır. Neden analizi günümüzde gerek iş gerek ise kişisel hayatlarımızda ortaya çıkan çeşitli sorunların kesin çözümünü sağlamaya yardımcı bir yöntemdir. Neden analizi yöntemi kullanılarak çeşitli problemlerin en derinine inmek ve bu doğrultuda çeşitli çözümler üretmek mümkündür. Bu makalede neden analizinin nasıl bir analiz çeşidi olduğu ele alınacak ve devamında bu analiz ne şekilde yapılır, açıklanacaktır.
Neden Analizi Çeşitleri
Kök neden analizi, bir problemin veya idari sıkıntının; sadece bir hata ya da bir uygunsuzluk olarak görülmesi yerine sorunun neden ve nasıl ortaya çıktığı ile ilgilenen, sorunu tamamıyla çözmek bakımından bir hayli etkili olan bir yöntemdir. Yapılmış olan tespitin ve beraberinde gelen sorunun tekrarlanmasının önüne geçer. Kök neden analizi yapmak için hangi adımların uygulanması gerektiği bilinmeli ve bu adımlar doğru bir şekilde uygulamaya konulmalıdır. Bu şekilde ulaşılan sonucun doğruluğu maksimum dereceye çıkarılır ve aynı sorunla tekrardan karşılaşılmasının önüne geçilir.
Kök neden analizi yapılırken beş neden metodu kullanılır.
Örneğin, sahnede bir kaza geçiren bir oyuncunun durumu ele alındığı zaman,
1- Oyuncu neden kaza geçirmiştir? (Üzerine düşen ağırlık yüzünden)
2- Üzerine neden ağırlık düşmüştür? (Ağırlığı tutan halatın yıpranmış olması yüzünden)
3- Halat neden yıpranmış ( Gerektiği şekilde yenilenmemesi yüzünden)
4- Halat neden gerektiği şekilde yenilenmemiş? (Yeni halat alınamaması yüzünden)
5- Neden yeni halat alınamamış? (Bütçe yetersizliği yüzünden)
Beşinci ve son olarak sorulan soruya verilmiş olan bu yanıtın (bütçe yetersizliği) yardımı ile kök neden ya bulunmuştur, ya da bulunmaya oldukça yaklaşılmış olması gerekmektedir. Ancak bazı problemler daha komplikedir ve daha çok kaynak teşhis edilmesini gerektirebilir. Böyle durumlarda kök analizinden önce çeşitli senaryoların göz önünde bulundurulması, gerekirse konuda uzman olan kişilerin veya kurum bünyesinden ya da dışarıdan temin edilen danışmanların ekibe destek olması istenmelidir. Kök neden analizine başlanılmadan önce, bu çalışmanın yürütülmesine engel olabilecek veya durumu zorlaştırabilecek şeylere dair bir öngörü geliştirilmeli ve böyle bir durum söz konusu olur ise nasıl bir yol izleneceği konusunda bir yöntem kararlaştırmalıdır ve bu doğrultuda ilerlenmelidir. Böylece problemin köküne inilmesi daha kolay olacaktır. Kısacası, sonuca yol açan nedenlere öncelik tanıyarak ve kaynak sınırlamalarını göz önünde bulundurarak alınacak tedbirleri belirlenir ve sonrasında ele geçen veriler doğrultusunda hareket edilerek mevcut sorun kökünden çözülür.
